CRKVA BRVNARA U DUBU
Crkva brvnara u Dubu teško se može uvrstiti u raskošne spomenike, već pre svega u one sa etnološkim značajem. Ona je u periodima kada je manastir Rača bila u ruševinama pruzimala ulogu duhovnog središta ovog kraja. Hram Hristovog Vaznesenja bio je metoh manastira Rače do 1885. godine kada je postala samostalna crkva i dobila svoju parohiju.
Prema raspoloživim izvorima hram je sagrađen krajem XVIII veka i to verovatno 1792. godine, obnovljena je 1828.god. Problem prestavlja pisanje Joakima Vujića u Puteštestviju po Srbiji iz 1826 .godine, jer je i on tu pominje iako se obnova po svim ostalim izvorima desila dve godine kasnije. Iz 1832. godine postoji izveštaj nahijskih starešina knezu Milošu o svim novosagrađenim hramovima. Po tom izveštaju hram je nastao 1792.godine, a u ustanku verovatno nije znatnije stradao, pa je to bio hram koji je Vujić pominjao u svome putopisu.
Ova Crkva predstavlja verovatno najlepše ostvarenje osaćanskih neimara. Po površini pripada u red najvećih drvenih crkava, a 1989. godine na izložbi povodom godišnjice Kosovske bitke ‘’ Manje poznate ikone jugozapadne Srbije ’’ bilo je izloženo nekoliko ikona iz crkve u Dubu. Crkve su davno prerasle dvoj duhovni značaj i postali su centri kulture i nacionalni stožer srpskog naroda. Ovakve crkve odigrale su posebno značajnu ulogu u očuvanju srpskog nacionalnog identita na Kosovu posle ukidanja Pećke patrijaršije 1766. godine Oko Crkava su se dešavali važni događaji i donošene su važne odluke. Drvene crkve su građene daleko od očiju Turaka, a često ni meštani susednih sela nisu znali za njihovo postojanje. One su se lako mogle premestiti i zbog toga su u narodnoj tradiciji ostale upamćenje kao leteće crkve. Srednjevekovni putopisci govore i o dvorovima srskih kraljeva i vlastele načinjenim od drveta. Osaćanski neimari sagradili su veliki broj drvenih crkava početkom XIX veka, a do danas je sačuvano njih 40 za koje se veruje da su je gradili Osaćani.
Graditelji ovog hrama nisu se potpisali i tako su ostali nepoznati do danas. Crkve brvnare iz druge polovine XIX veka arhitektonski zaostaju za onim iz ranijeg perioda. Osaćani su se skoro jedino bavili zidarskim i dunđerskim zanatom, jer potiču iz velikih porodičnih zadruga. U proleće samo su najbolji odlazli u pečalbu u Srbiju, pa je neimarski zanat značio stvar prestiža. Osaćani su vremenom razvili i poseban osaćanski jezik koji su koristili u slučaju kada nisu želeli da drugi razumeju o čemu govore. Turski đumrukdžija ( carinik ) u Ljuboviji jednog proleća zabeležio je da je prevezao 700 osaćanskih neimara po imenu Jovan, a ostale nije brojao. I pored toga je u vreme kneza Miloša bila nestašica majstora. Sam knez Miloš je bio prinuđen da interveniše da se na neko mesto pošalju majstori kako bi se završila neka važna javna građevina ili crkva. Dekorativni elementi nastali su kao simbioza tradicionalnih i onih koji su osaćani nosili sa sobom iz Bosne ( jasan uticaj muslimanske ornamentike ).
Gotovo je sigurno da je Hadži Melentije Stefanović imao udela u građenju crkve u Dubu i da je bar izabrao neimare koji su je gradili jer je i sam poticao iz tog kraja. Osaćanski neimari su se građevinom bavili sezonski, koja je trajala od ranog proleća sve do kasne jeseni. Dekorativne radove osaćani su radili u svome zavičaju tokom zimskog periodu. Zbog blizine dupske crkve dekoraciji se posvetilo više pažnje nego drugim sličnim crkvama.
